બોલીવૂડના હી-મેન ધર્મેન્દ્રની વિદાય સાથે એક સુવર્ણ યુગ પૂરો
થયો છે એમ કહેવું ખોટું નથી. એક સક્ષમ અને લોકપ્રિય અભિનેતાની વિદાય ગમગીન બનાવી જ
જાય. તેમણે ફિલ્મોદ્યોગને નવી ઊંચાઇએ પહોંચાડયો હતો અને પ્રેક્ષકોનાં દિલ પર રાજ કર્યું
હતું. તેમણે પોતાના અભિનય અને સ્ટારડમથી યુવાપેઢીને રસ્તો પણ બતાવ્યો હતો. '60 અને '70ના દાયકામાં
ઊભરતા યુવા માટે તેઓ એક ગરિમામય, વિનમ્ર
અને સહજ રોમાન્સના પ્રતીક હતા. 1980 સુધી ભારતીય દર્શક એક એવા અભિનેતા ઇચ્છતા હતા જે તાકાતવાન હોય, માસૂમ હોય અને ભાવનાત્મક પણ હોય. ધર્મેન્દ્રએ
આ ત્રણેયનો સંગમ કરી એક્શન હીરો તરીકે જનમાનસમાં ઊંડી છાપ ઊભી કરી. તેમની કેટલીક ફિલ્મોમાં
આંખોની ઊંડાઇ અને સંવાદો બોલવાની છટા અભિનય માટે એક ધોરણ બની ગઇ હતી. ખાસ કરીને અનુપમા
અને હમરાહી જેવી ફિલ્મોમાં તેમની આ શૈલી નવી પેઢી માટે માર્ગદર્શક બની રહી. ખાસ તો
શોલેમાં તેમની વીરુની ભૂમિકાએ સિનેમાને એક એવું પાત્ર આપ્યું છે જે આજે પણ ઘર - ઘરમાં
લોકપ્રિય બની રહ્યું છે, તો ધરમવીર જેવી ફિલ્મમાં તેમનું ઊર્જાવાન
અને પ્રભાવશાળી પાત્ર યાદગાર બની રહ્યું. કોમેડીમાં પણ તેમના ટાઇમિંગ, કૌશલ્ય અને પાત્રમાં ઇમ્પ્રોવાઇઝેશન દર્શકોને યાદ રહેશે. તેમની અભિનય ક્ષમતાને
સાબિત કરનારી સત્યકામ તેમના માટે અદ્વિતીય બની રહી હતી. આ ફિલ્મમાં તેમની સાદગી અને
કલાત્મક અભિનયે એક નવા ધર્મેન્દ્રની ઓળખ ફિલ્મ દુનિયાને અપાવી હતી. તેમણે ભજવેલાં અનેક
પાત્રોએ એવી છાપ ઊભી કરી હતી કે, આ પાત્રને તેમના સિવાય અન્ય
કોઇ ભજવી શકે જ નહીં. ફિલ્મ દુનિયા ઉપરાંત તેમણે રાજનીતિમાં પણ હાથ અજમાવ્યો હતો. તેઓ
ભાજપની ટિકિટ પર બિકાનેરના સાંસદ બન્યા હતા. 2004થી 2009 સુધી તેમના કાર્યકાળમાં તેમણે
પોતાના સંસદીય ક્ષેત્રમાં રોડ, પાણી
અને સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ સુધારવાનું કાર્ય કર્યું હતું, પણ તેઓ રાજનીતિમાં
સાહજિક રહ્યા નહોતા, પણ તેમના પ્રયાસોમાં ઇમાનદારી ડોકાતી હતી.
2009માં તેમણે રાજનીતિથી તોબા પોકારી
લીધી હતી. તેઓ અત્યંત સંવેદનશીલ, ભાવુક
અને માનવીય અભિગમ ધરાવનારા વ્યક્તિ બની રહ્યા. સાથી કલાકારોની તકલીફમાં ઊભા રહેવું,
નવા કલાકારોને પ્રોત્સાહન આપવું એ તેમનો મહત્ત્વનો ગુણ રહ્યો હતો. તેમની
વીરાસત બહુઆયામી રહી હતી. અભિનેતા તરીકે વિવિધતા, ગુણવત્તા અને
નિરંતરતા રાખી હતી તો વ્યક્તિ તરીકે પ્રેમ, કરુણા અને ગરિમા ધરાવનારા
હતા. આવનારા સમયમાં જ્યારે ભારતીય સિનેમાનો ઇતિહાસ લખાશે ત્યારે ધર્મેન્દ્ર એક અવિસ્મરણીય
પાત્ર તરીકે ઊપસી આવશે. તેમની ફિલ્મી સફર, વ્યક્તિત્વ અને યોગદાનને
હંમેશાં યાદ રખાશે. ધર્મેન્દ્રના જવાથી એક યુગનો અંત આવ્યો છે એ વાત તદ્દન સાચી છે.
